به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار،سعيد جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران روز شنبه در سخناني ابراز داشته که اتخاذ راهبرد جديد از سوي 1+5 و ارائه يک پيشنهاد سازنده از سوي اين ائتلاف بين‌المللي به ايران، از شرايط تحقق «مذاکرات سازنده» است.
دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران تصريح کرده است: اميدواريم آنها دچار اشتباه محاسباتي که قبلاً شده‌اند، نشوند و وارد مسير جديدي شوند که آن مسير بتواند اعتماد ملت ايران را جلب کند. آنچه امروز ملت ما به دنبال آن است دفاع از حقوق خود از جمله حقوق هسته‌‌اي‌اش است. مردم ايران قبول نمي‌کنند ايران در دنيا يک استثنا باشد. ما نه حقوق کمتر مي‌خواهيم و نه تکاليف بيشتر. ايران در چارچوب معاهده ان‌پي‌تي به عنوان يک عضو فعال و متعهد تمام تکاليف پادماني خود را انجام مي‌دهد. همچنان که از تمام تکاليف خود بايد برخوردار باشد.
به اين ترتيب از منظر جمهوري اسلامي ايران غرب نه‌تنها بايد رويکرد جديدي نسبت به مذاکرات داشته باشد بلکه بايد دست پر پا به مذاکرات بگذارد، البته اگر تمايل دارد تا گفت‌وگوها از حالت بن‌بست خارج شود. نکته ديگر که جليلي به آن اشاره کرده، اتخاذ راهبرد خلاق از سوي طرف غربي در مذاکرات با ايران است.
اما ابعاد پيشنهاد معتبري که غربي‌ها مي‌توانند به ايران ارائه کنند چه مي‌تواند باشد؟ طبعا تنظيم جملات اين پيشنهاد بر عهده ديپلمات‌هاي حرفه‌اي غربي است اما دست‌کم مي‌توان خصوصيات زير را براي چنين پيشنهادي در نظر گرفت، البته اين ابعاد، ابعاد حداقلي است و نه حداکثري.
* به‌رسميت شناختن حق غني‌سازي ايران
اولين شرط به‌نتيجه رسيدن هرگونه مذاکره هسته‌اي با جمهوري اسلامي ايران، به‌رسميت شناختن حقوق هسته‌اي ملت ايران است. به عبارت ديگر ابعاد برنامه هسته‌اي ايران با کساني که اصل اين برنامه را به رسميت نمي‌شناسند، قابل مذاکره نيست. بنابراين، اولين بند از پيشنهاد معتبر غربي را مي‌توان چنين تصور کرد: «به‌رسميت شناختن حقوق ايران مبني بر غني‌سازي اورانيوم در چارچوب معاهده منع گسترش تسليحات اتمي.»
هرگونه پيشنهاد طرف غربي که بخواهد اصل حق غني‌سازي اورانيوم را به‌رسميت نشناسد، از اساس باطل است. البته ايران همان حقوقي را مي‌خواهد که قرار بود با پيوستنش به ان‌پي‌تي داشته باشد، نه بيش از آن و نه چيزي کمتر از آن.
* پرهيز از ارائه پيشنهادهاي دون شأن ملت ايران
ملت ايران داراي تمدني است که به‌تنهايي با تمدن گذشته هر شش کشور عضو 1+5 برابري مي‌کند. روزگاري که ايرانيان در جهان امپراتوري داشتند، انگليس جزيره‌اي ناشناخته بود و آمريکا هنوز کشف نشده بود. روس‌ها مردمان سرزمين‌هاي يخ‌زده بودند و فرانسوي‌ها و ژرمن‌ها در دوران ماقبل قرون وسطي زندگي مي‌کردند. تنها شايد چيني‌ها بر مبناي تمدن کنفسيوسي بتوانند در حوزه تمدني، تنه به تمدن ايراني بزنند.
شش کشور حق ندارند در برابر پيشنهادهاي سخيفي چون «اعطاي قطعات يدکي هواپيما» به ايران، خواستار تعليق بخشي از فعاليت‌هاي غني‌سازي ايران شوند. ايران اگرچه تحت فشار تحريم است اما هويتي که تمدن تاريخ‌ساز ايراني به ايرانيان بخشيده است، باعث مي‌شود که در هر شرايطي از موضع قدرت وارد مذاکره شوند. طبعا يک پيشنهاد معتبر، نمي‌تواند مواردي اين‌چنين دون شان ملي ايرانيان را دربرگيرد.
* لغو تحريم‌ها
غربي‌ها پس از به‌رسميت شناختن حقوق ملت ايران، بايد دست از تحريم‌هاي يک‌جانبه‌اي که يادآور قانون جنگل است، دست برکشند. قواعد بين‌المللي اجازه نمي‌دهد که مجموعه‌اي از کشورها قوانين خود را به کل جهان تحميل کرده و تعميم بخشند.
غربي‌ها اگر نمي‌خواهند با ايران مراوده اقتصادي داشته باشند، البته مختارند اما حق ندارند کشورهايي را که تمايل به همکاري اقتصادي با ايران دارند تهديد به مجازات کنند.
از سوي ديگر، اين رفتار که کشوري تنها به جهت تاکيد بر حقوق به‌رسميت شناخته شده خود از سوي نهادهاي بين‌المللي مورد هجمه تحريم‌ها و هدف انواع فشارها قرار گيرد، اهانت‌آميز است.
* تغيير رويکرد از گفت‌وگوي خصمانه بر گفت‌وگوي معطوف به همکاري
رويکرد غرب در گفت‌وگوهاي پيشين با طرف ايراني عموما مبتني بر امتيازگيري و رويکرد خصمانه بوده است. در اين رويکرد غرب به ايران به‌عنوان دشمني مي‌نگريسته که بايد تا مي‌توان آن را تحت فشار قرار داد تا سرانجام از نفس افتاده و امتياز بدهد. اين در حالي‌ست که ايران همواره بر رويکرد گفت‌وگو – همکاري به‌جاي گفت‌وگوي خصمانه تاکيد کرده است.
تا زماني که اين رويکرد غربي‌ها تغيير نيابد، اميدي به مذاکرات سازنده بين ايران و 1+5 وجود ندارد. تا زماني که غرب تنها به‌دنبال اعمال فشار و امتيازگيري باشد بايد يقين داشته باشد که به امتيازي دست نخواهد يافت بلکه بايد هزينه رويکرد خود را نيز بپردازد.
همان‌طور که سعيد جليلي تاکيد کرده است، دفاع از حقوق هسته‌اي ايران به‌منزله دفاع از تمام حقوق ملت ايران است. بنابراين از تيم مذاکره‌کننده ايران در آلماتي انتظار مي‌رود که منطقي و آن‌گونه که در شان ملت متمدن ايران است، از اين حقوق دفاع کند. ايران در مسير پيشرفت خود به انرژي هسته‌اي نياز دارد و بايد اين حق اساسي خود را پاس دارد.(خبرگزاري فارس)